Dr. Oktay BAHADIR

Kararın Künyesi AİHM (İkinci Bölüm), Hakan Baş Davası, Başvuru No: 66448/17, Karar Tarihi: 03/03/2020 Başvurunun Konusu Dava, bir hâkim olan başvurucunun darbe girişimi sonrası tutuklanmasına ilişkindir. Başvurucu, iç hukukta yargı mensupları için öngörülen özel usul kurallarına aykırı ve delilsiz olarak tutuklandığından şikâyet etmiştir.  Ayrıca, yetersiz gerekçe gösterildiğinden, tutukluluğunun gözden geçirilmesi esnasında duruşma yapılmadığından, Cumhuriyet savcısının mütalaasının bir örneğinin kendisine bildirilmediğinden, soruşturma dosyasına erişimin kısıtlandığından, sulh ceza hâkimlerinin bağımsızlık ve tarafsızlık olmadıklarından da şikâyet etmiştir. Kararın Özü AİHM, ulusal mahkemelerin suçüstü kavramını aşırı geniş yorumladıklarını, iç hukukun (2802 sayılı Kanun’un 94. maddesi) hukuki belirlilik ilkesine aykırı ve açıkça makul olmayan tarzda uygulandığını, bu nedenlerle Sözleşme’nin 5 & 1. maddesinin ihlal edildiğini tespit etmiştir. Ayrıca, başvurucunun tutuklandığı...

Kararın Künyesi AİHM (Üçüncü Bölüm), Xhoxhaj/Arnavutluk Davası, Başvuru No: 15227/19, Karar Tarihi: 09/02/2021 Başvurunun Konusu Dava, Arnavutluk yargısındaki yozlaşmaya son vermek amacıyla tüm yargı mensuplarının malvarlıklarının, ilişkilerinin ve mesleki yeterliliklerinin gözden geçirilmesiyle ilgilidir. Bu çerçevede, tüm yargı mensuplarından beyanname vermeleri istenmiştir. Anayasa Mahkemesi üyesi olan başvurucu, malvarlığının kaynağını açıklayamadığı ve menfaat çatışması bulunan anayasal bir şikâyetin incelenmesinden çekilmediği gerekçeleriyle meslekten ihraç edilmiştir. Kararın Özü Arnavutluk’ta yapılan anketler, kamuoyunun adalet sistemindeki yolsuzluk algısıyla ilgili yaygın endişelerini ortaya koymuş, yargıdaki yolsuzluklar pek çok uluslararası rapora konu olmuştur. Parlamento çatısındaki bir komisyonun da benzer tespitleri yapması üzerine reform ihtiyacı duyulmuştur. Venedik Komisyonu da bu reform hakkında olumlu görüş bildirmiştir. AİHM kurulan mekanizmanın yapısını ve işleyi...

Kararın Künyesi : Anayasa Mahkemesi (İkinci Bölüm), Hüseyin Aşkan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/15649, Karar Tarihi: 21/07/2020 Başvurunun Konusu : Başvuru, adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Başvurucu, Yargıtay’ın 10/10/2016 tarihli ilamını 13/01/2017 tarihinde tebliğ aldığını belirterek 27/01/2017 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Kararın Özü : UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede, kararın başvurucunun avukatı tarafından 21/12/2016 günü saat 13.09.16’da açılarak okunduğu tespit edilmiştir. AYM’ye göre, bu işlem sırasında nihai kararın öğrenildiğinin kabul edilmesi ve başvuru süresinin bu tarihten itibaren başlatılması gerekir.  Somut olayda, başvurucunun nihai karardan 21/12/2016 tarihinde haberdar olduğu, ancak otuz günlük başvurusu süresinden sonra, 27/01/2017 tarihinde, başvuru yaptığı gerekçesiyle süre aşımı nedeniyle kabul edilemezlik kararı verilmiştir. Kararın Önemi :  Nihai kararının tebliği ya da öğrenilmesinden ...

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru süresinin son derece kısa olması nedeniyle pek çok kişi süresinde başvuru yapamamaktadır. Bu bilgi notu, potansiyel başvuruculara süre koşulu konusunda yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Kolay anlaşılabilmesi amacıyla kısa ve özlü bir şekilde kaleme alınmıştır. A. Başvuru Sürenin Başlangıcı Nihai (son) kararının (ör. Yargıtay onama kararının) tebliği ya da öğrenilmesinden itibaren 30 gün içerisinde Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurulması gerekir. Öğrenmenin tebligattan daha önce gerçekleştiği durumlarda, sürenin başlangıcı olarak bu tarih, yani öğrenme tarihi , esas alınır. AYM, UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde re’sen inceleme yaparak UYAP sisteminden kararın açıldığı tarihte öğrenmenin gerçekleştiğini kabul etmektedir. Tebligat ve öğrenme açısından başvurucu (ör. sanık) ya da yasal temsilcisi (ör. avukat) arasında bir fark bulunmamaktadır . Başka bir ifadeyle, ikisinden birisinin öğrenmesiyle ya da herhangi birine tebligat yapılmasıyla b...

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), dün (23 Kasım 2021) açıkladığı Turan ve Diğerleri kararında, 427 hâkim ve savcının darbe girişimi sonrası tutuklanmasına ilişkin olarak özgürlük ve güvenlik hakkının ihlal edildiğine (AİHS m. 5/1) hükmetti. Başvuruculara 5.000 Euro manevi tazminat ve yargılama gideri ödenmesine karar verdi. Böylece daha önce karara bağladığı Alpaslan Altan, Hakan Baş ve Erdal Tercan başvurularında olduğu gibi, 427 hâkim/savcının tutuklanmasında suçüstü halinin bulunmadığını bir kez daha tespit etmiş oldu. Kararın 84 ila 96 paragraflarında, “suçüstü” kavramının öngörülebilir olmadığı, dolayısıyla tutuklamaların “hakimlik teminatına” aykırı olarak yapıldığı net ifadelerle vurgulanmıştır. Özetle; tutukluluğun kanunilik şartını taşımadığı ve hakimlik teminatına aykırı olduğuna dair önceki kararlardaki güçlü tespitlere, bu kararda da yer verilmiştir. Dolayısıyla kararla, tutuklamanın yasal olmadığına dair yaklaşım konsolide edilmiş oldu.  Ancak AİHM, tutuklamanın k...

Genel Açıklamalar Malum olduğu üzere, Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), başvuru formlarında belirtilen olaylar ve öne sürülen iddialar çerçevesinde karar vermektedirler. Bu nedenle, başvuruların kapsamlı ve eksiksiz olması, başarı şansını ciddi ölçüde arttıracaktır. Bu çalışma, bireysel başvuru formu hazırlarken olayların anlatımı ve özellikle şikayetler açısından başvuruculara ya da yasal temsilcilerine yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Hemen belirtmek isterim ki, AYM’de tazminat ve yargılama giderinin ilk başvuru sırasında AİHM’de ise hükümet görüşünden sonra talep edilmesi gibi durumlar dışında (yazının en altında örnek taleplere yer verilmiştir), her iki başvuru yolu büyük oranda benzerdir. Dolayısıyla aşağıda yer verilen şikayetlere her iki başvuru yolunda da yer verilmesinde bir sakınca bulunmamaktadır. Tam tersine, AİHM nezdinde iç hukuk yolunun tüketilmediği gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı ile karşılaşmamak adına, aynı şikayetlerin da...

Giriş 15 Temmuz sonrasında on binlerce kişi, sadece Bylock isimli haberleşme uygulamasını kullandıkları gerekçesiyle silahlı terör örgütü üyesi olmakla suçlandı ve mahkûm edildi. Yargı makamları tarafından, yazışma içeriklerinin tespiti ve niteliği dikkate alınmaksızın, kişilerin söz konusu uygulamayı kullanmış olmaları mahkûmiyet için yeterli görülmektedir. Şimdiye kadar, konu hakkında çok şey söylendi ve yazıldı. Tartışmalar, özellikle verilerin ele geçiriliş tarzı ve güvenli şekilde saklanması sorunları üzerinde yoğunlaşmış durumda. Başka bir ifadeyle, verilerin hukuka aykırı şekilde elde edildiği ve bütünlüğünün korunmadığı yönünde kaygı ve eleştiriler dile getirilmektedir. Yakın zamanda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından Bylock nedeniyle mahkûm edilen kişilerce yapılan başvurularının hükümete komünike edilmesi (bildirilmesi), tartışmaları yeniden alevlendirdi. Bu yazının konusu, AİHM’in bireysel başvuruları inceleme usulü hakkında kısa bilgilendirmenin ardından, kom...