Karar Özeti: AİHM - Xhoxhaj/Arnavutluk Başvurusu

Kararın Künyesi

AİHM (Üçüncü Bölüm), Xhoxhaj/Arnavutluk Davası, Başvuru No: 15227/19, Karar Tarihi: 09/02/2021

Başvurunun Konusu

Dava, Arnavutluk yargısındaki yozlaşmaya son vermek amacıyla tüm yargı mensuplarının malvarlıklarının, ilişkilerinin ve mesleki yeterliliklerinin gözden geçirilmesiyle ilgilidir. Bu çerçevede, tüm yargı mensuplarından beyanname vermeleri istenmiştir.

Anayasa Mahkemesi üyesi olan başvurucu, malvarlığının kaynağını açıklayamadığı ve menfaat çatışması bulunan anayasal bir şikâyetin incelenmesinden çekilmediği gerekçeleriyle meslekten ihraç edilmiştir.

Kararın Özü

Arnavutluk’ta yapılan anketler, kamuoyunun adalet sistemindeki yolsuzluk algısıyla ilgili yaygın endişelerini ortaya koymuş, yargıdaki yolsuzluklar pek çok uluslararası rapora konu olmuştur. Parlamento çatısındaki bir komisyonun da benzer tespitleri yapması üzerine reform ihtiyacı duyulmuştur. Venedik Komisyonu da bu reform hakkında olumlu görüş bildirmiştir.

AİHM kurulan mekanizmanın yapısını ve işleyişini ayrıntılı incelemeye tabi tutmuş, “yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir yargısal merci” ve “hukuki belirlilik” ilkelerine uygun olduğunu, ihraç işleminin “meşru bir amaç” taşıdığını ve “orantılı” olduğunu tespit etmiştir. Söz konusu yeniden değerlendirme prosedürünün, adil yargılanma ve özel hayatın korunması hakkına aykırı olmadığı sonucuna ulaşmıştır.

Kararın Önemi

Toplumun yargıya olan güveninin bizzat yargı mensuplarınca zedelendiği ve bunun yaygın bir hal aldığı durumlarda; adil yargılanma hakkına uygun bir usul izlenerek ve meşru gerekçelerle meslekten ihraç edilebileceklerine dair dikkat çekici bir karardır.